Κρήτη:
Γιατί να την Επισκεφθώ;

Κοιτίδα του μινωικού πολιτισμού και διαχρονικό σταυροδρόμι πολιτισμών που άφησαν ίχνη σε κάθε γωνιά του, το πέμπτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου είναι ένα ανεξάντλητο μωσαϊκό μύθου, ιστορίας και φύσης που σαγηνεύει τον επισκέπτη.

Επιβλητικά αρχαία παλάτια και βυζαντινά μοναστήρια συνυπάρχουν με ζωντανές καστροπολιτείες – μοναδικά μνημεία της ιστορικής διαδρομής του νησιού. Εξωτικές παραλίες συναγωνίζονται σε ομορφιά άγρια βουνά με μυθικά φαράγγια και πανύψηλες κορυφές που ατενίζουν το βαθύ μπλε του Κρητικού και του Λιβυκού Πελάγους.

Πανάρχαια χαραγμένα μονοπάτια συνδέουν γραφικά χωριά της ορεινής ενδοχώρας με αναλλοίωτες παραδόσεις και διασχίζουν κατάφυτες κοιλάδες με αμπελώνες και ελαιόδεντρα. Γαστρονομικοί θησαυροί απογειώνουν τις αισθήσεις και άνθρωποι φιλοσοφούν μελωδικά με μαντινάδες.

Ρομαντική και περιπετειώδης, ειδυλλιακή και εκκεντρική, γενναιόδωρη αλλά και απόκοσμη, η Κρήτη προσφέρει τη συναρπαστική εμπειρία ενός ξεχωριστού κόσμου στη διασταύρωση τριών ηπείρων. Ένα ξεχωριστό νησί στο νοτιότερο σύνορο της Ευρώπης που μπορείτε να επισκεφθείτε με ένα από τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια για Κρήτη.

1. Να ανακαλύψετε το μεγαλείο του μινωϊκού πολιτισμού, του πρώτου λαμπρού ευρωπαϊκού πολιτισμού, στον τόπο που γεννήθηκε. Ακολουθήστε τα ίχνη του με μια περιήγηση στα επιβλητικά ανάκτορα της Κνωσού, της Φαιστού, των Μαλίων, της Ζάκρου και τα ερείπια δεκάδων μινωϊκών πόλεων.  
2. Να περιπλανηθείτε σε καστροπολιτείες με καρτποσταλική ομορφιά και ζωντανή την αίγλη αλλοτινών εποχών. Στην ατμοσφαιρική Παλιά Πόλη των Χανίων, την «Βενετία της Ανατολής» με την παραμυθένια σκηνογραφία γύρω από το κουκλίστικο ενετικό λιμάνι. Στη Παλιά Πόλη του Ρεθύμνου, μια βενετσιάνικη πολιτεία με έντονα αναγεννησιακή ατμόσφαιρα, στη σκιά της επιβλητικής Φορτέτζας. Στη μεσογειακή μητρόπολη του Ηρακλείου με το εμβληματικό μεσαιωνικό κάστρο Κούλες και τα ισχυρότερα τείχη της Ανατολικής Μεσογείου. Στη Σπιναλόγκα, το «νησί των απόκληρων» χανσενικών, με την απόκοσμη ομορφιά.
3. Να επισκεφτείτε εξαιρετικά μουσεία όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, ένα από τα κορυφαία μουσεία της Ευρώπης και κιβωτό του μινωϊκού πολιτισμού. Σταθείτε με δέος μπροστά στον Δίσκο της Φαιστού, ένα από τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά μυστήρια του κόσμου καθώς η αποκρυπτογράφηση των 241 συμβόλων του παραμένει ένας γρίφος.
4. Να απολαύσετε μοναδικά road trips στα παραδοσιακά χωριά της κρητικής ενδοχώρας. Στα Ανώγεια, την ψυχή της Κρήτης, με την μεγάλη μουσική παράδοση. Στα περήφανα Σφακιά, ένα άγριο τοπίο Φαρ Ουέστ στις απόκρημνες πλαγιές ανάμεσα στα Λευκά Όρη και τις ακτές του Λιβυκού Πελάγους. Στις αρχοντικές Αρχάνες, με την πρότυπη αρχιτεκτονική και την μακραίωνη οινική παράδοση στους πρόποδες του ιερού όρους Γιούχτα. Στον Βάμο του Αποκόρωνα, ένα κόσμημα από πέτρα και σκηνογραφία Τοσκάνης.
5. Να μυηθείτε στα μυστικά της αυθεντικής κρητικής διατροφής, το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής (Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας, UNESCO 2012).
6. Να εξερευνήσετε έναν τόπο απαράμιλλου φυσικού κάλλους με μοναδικές εναλλαγές τοπίων, έναν παράδεισο για φυσιολατρικές διαδρομές, extreme sports και off road περιπέτειες. Διασχίστε το μεγαλοπρεπές Φαράγγι της Σαμαριάς, το μακρύτερο περιπατητικό φαράγγι της Ευρώπης με στενά περάσματα που φτάνουν τα 500 μέτρα ύψος. Επισκεφτείτε το θρυλικό Δικταίο Άντρο, το σπήλαιο όπου γεννήθηκε ο Δίας. Περιηγηθείτε στο εξωτικό φοινικόδασος του Βάι, το μεγαλύτερο στην Ευρώπη.
7. Να επισκεφτείτε ιστορικά μοναστήρια, σύμβολα γενναιότητας, βυζαντινής τέχνης και πνευματικής ακτινοβολίας. Την ηρωική Μονή Αρκαδίου, «Ευρωπαϊκό Μνημείο Ελευθερίας» κατά την Unesco. Την θαυμαστή Μονή Τοπλού. Την Μονή Πρέβελης. Την θρυλική Μονή Παναγία Χρυσοσκαλίτισσα.
8. Να κολυμπήσετε σε μερικές από τις πιο ονειρικές παραλίες της Μεσογείου, με εξωτική σκηνογραφία και θάλασσες τροπικών παραδείσων. Από τη διάσημη Φαλάσαρνα και τα θρυλικά Μάταλα των χίπιδων της δεκαετίας του ’60 έως το πολυφωτογραφημένο Βάι.
9. Να ανακαλύψετε μια Μέκκα υπερπολυτελών διακοπών, υψηλής γαστρονομίας και πριβέ απολαύσεων με υψηλό δείκτη υπηρεσιών σε μερικά από τα πιο κοσμοπολίτικα τουριστικά θέρετρα του κόσμου. Πρώτο και καλύτερο, η λαμπερή Ελούντα, διαχρονικό καταφύγιο VIP’S προσωπικοτήτων από κάθε γωνιά του πλανήτη.
10. Να γνωρίσετε έναν ξεχωριστό τρόπο ζωής με ιδιαίτερη κουλτούρα φιλοξενίας και αρχέγονες πολιτισμικές παραδόσεις. Πάρτε μέρος σε ένα κρητικό γλέντι και απολαύστε την ποιητική τέχνη της μαντινάδας υπό τον ήχο της κρητικής λύρας ή του λαούτου.

Λιμνοθάλασσα Μπάλου: Η πιο διάσημη και πολυφωτογραφημένη παραλία του νησιού, με ρηχά γαλαζοπράσινα νερά και λεπτή άμμο. Μια αμμώδης λιμνοθάλασσα ανάμεσα στη χερσόνησο της Γραμβούσας και το Ακρωτήριο Τηγάνι.

Ελαφονήσι: Ένα κομμάτι Καραϊβικής στη Μεσόγειο, ένας τροπικός παράδεισος άγριας ομορφιάς με ρηχά τυρκουάζ νερά, λευκή άμμο με κοραλί ανταύγειες από τα θρυμματισμένα κόκκινα και ροζ κοχύλια που βγαίνουν από τη λιμνοθάλασσα και σκιά από κέδρους και αρμυρίκια. Σαν καρτ-ποστάλ από ατόλη Ειρηνικού. Η ιδανική εποχή για το απολαύσετε είναι πάντα off season, κλείστε λοιπόν το εισιτήριο σας για Κρήτη την αντίστοιχη περίοδο αν θέλετε να επισκεφθείτε το Ελαφονήσι.

Φαλάσαρνα: Μια από τις καλύτερες παραλίες της Ελλάδας και της Ευρώπης. Απέραντη, με λευκή άμμο και γαλαζοπράσινα βαθιά νερά που μεταμορφώνουν το τοπίο σε τροπικό παράδεισο. Οι λάτρεις της απομόνωσης κινούνται προς το βόρειο τμήμα της, κοντά στα βράχια και τα ερείπια της ελληνορωμαϊκής Φαλάσαρνας. Αν δεν αγαπάτε το κύμα και τις αμμοθύελλες αποφύγετέ την όταν φυσούν δυτικοί άνεμοι, εκτός κι αν είστε δεινοί surfers. Μείνετε να δείτε το πιο ρομαντικό ηλιοβασίλεμα της Μεσογείου.

Πρέβελη: Μία από τις ωραιότερες και πιο διάσημες παραλίες στο Νότο, με λευκή άμμο και σμαραγδένια δροσερά νερά. Η παραλία αποτελεί την έξοδο του Μεγάλου Ποταμού που διέρχεται το Κουρταλιώτικο Φαράγγι, σχηματίζοντας μια εξωτική λιμνοθάλασσα από φυσικές ‘πισίνες’, φοινικόδεντρα και μικρούς καταρράκτες, πριν ενωθεί με τα νερά του Λιβυκού Πελάγους.

Αγιοφάραγγο: Η μαγευτική παραλία στην έξοδο του ομώνυμου φαραγγιού, νότια του Ηρακλείου, είναι μια ονειροφαντασία από γαλάζια κρυστάλλινα νερά και ψιλό λευκό βότσαλο που περιβάλλεται από επιβλητικά κατακόρυφα βράχια. Ιδανική για όσους αγαπούν την απομόνωση με θέα την απεραντοσύνη του Λιβυκού Πελάγους. Αξίζει να έρθετε εδώ διασχίζοντας το ιερό Φαράγγι, ένα μυστηριακό τοπίο από πέτρα, αγριελιές και σπηλιές ασκητών. Αλλιώς, με καραβάκι.

• Περιηγηθείτε με θαλάσσιο ποδήλατο στην πανέμορφη λίμνη Κουρνά Αποκόρωνα, τη μοναδική φυσική λίμνη της Κρήτης.
• Επισκεφτείτε το εξαιρετικό Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη στη Μυρτιά και το Μουσείο Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco), του σπουδαιότερου Κρητικού ζωγράφου της Αναγέννησης, στο Φόδελε.
• Μάθετε τα πάντα για τον υποθαλάσσιο κόσμο της Μεσογείου στο εντυπωσιακό Cretaquarium - Θαλασσόκοσμος, το μεγαλύτερο ενυδρείο στην Ελλάδα (στην περιοχή Γούρνες).
• Απολαύσετε το ηλιοβασίλεμα με θέα το Λιβυκό Πέλαγος από την κορυφή του λόφου της Μονής της Χρυσοσκαλίτισσας. Σύμφωνα με τον θρύλο, ένα από τα 90 σκαλοπάτια που οδηγούν στο μοναστήρι κρύβει θησαυρούς από ατόφιο χρυσάφι.
• Αποκτήσετε ένα αυθεντικό κρητικό μαχαίρι με χαραγμένη μαντινάδα.
• Επισκεφτείτε το πανέμορφο Φραγκοκάστελο, το θρυλικό βενετσιάνικο κάστρο όπου κάθε χρόνο (τον Μάιο) δίνουν ραντεβού τα φαντάσματα των «Δροσουλιτών».
• Εξερευνήσετε νησάκια γύρω από τις ακτογραμμές της Κρήτης. Το Γαϊδουρονήσι (Χρυσή) με τα τυρκουάζ νερά και την λευκή άμμο με τα σπασμένα κοχύλια, απέναντι από την Ιεράπετρα. Τη Γαύδο, το νοτιότερο σημείο της ευρωπαϊκής ηπείρου, με τα πλούσια κεδροδάση, την ζεν ατμόσφαιρα και το μαγικό ηλιοβασίλεμα (απέναντι από την Παλαιόχωρα). Το μαγευτικό Κουφονήσι ή Λεύκη, τη «Δήλο της Κρήτης» κατά τους ντόπιους (στη Σητεία).
• Κάνετε έναν περίπατο στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Γόρτυνας, πρωτεύουσας της ρωμαϊκής Κρήτης, με τον εκπληκτικό ναό του Αγίου Τίτου και την Μεγάλη Επιγραφή με τους νόμους της Γόρτυνας, τον αρχαιότερο και πληρέστερο κώδικα δικαίου στην Ελλάδα.
• Κάνετε μια απογευματινή βόλτα στο πανέμορφο λιμανάκι του Αγίου Νικολάου με τα κομψά νεοκλασικά γύρω την «άβυθο» λίμνη Βουλισμένη και θέα στον εκθαμβωτικό κόλπο του Μιραμπέλο.
• Περιηγηθείτε στο πανέμορφο οροπέδιο Λασιθίου με τους χιλιάδες ανεμόμυλους (μυλοτόπια). Την δεκαετία του 1950 ήταν το πρώτο και μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στον κόσμο. Αξίζει να φωτογραφήσετε τη θέα από το Σελί Αμπέλου.
• Κάνετε μια στάση την Παλαιόχωρα, την “Νύφη του Λιβυκού Πελάγους” και πύλη σε εκπληκτικές παραλίες της νότιας ακτογραμμής.
• Εξερευνήσετε κάποια από τα εκατοντάδες βυζαντινά ξωκλήσια (13ος-16ος αιώνας) στην περιοχή Σέλινου, ένα σπουδαίο απόθεμα ζωγραφικής τέχνης από σπουδαίους αγιογράφους της εποχής τους.
• Κανονίσετε μια οργανωμένη ξενάγηση στην Ορεινή Έρημο, στην καρδιά των Λευκών Ορέων. Ένα μυστηριώδες σεληνιακό τοπίο από κωνικούς βράχους και δολίνες που οι επιστήμονες αποκαλούν «Ανταρκτική της Κρήτης».

• Δοκιμάστε οπωσδήποτε ντάκο (κρίθινο παξιμάδι με τριμμένη ντομάτα, ξινομυζήθρα, ελαιόλαδο, ρίγανη ή κάπαρη και ελιές), ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδοσιακά εδέσματα.
• Κάντε μια… ευχή με ένα σφηνάκι κρητικής ρακής (τσικουδιά), κρητική ένδειξη φιλίας και ευγένειας.
• Γευθείτε ωμές ή βραστές σαλάτες από μοναδικά άγρια χόρτα της κρητικής γης όπως σταμναγκάθι, ασκόλιμπρους, ασκορδουλάκους (βολβοί).
• Επιλέξτε ένα πλοίο για Κρήτη και ανακαλύψτε την κρητική κουζίνα που αγαπά τις πίτες. Αξίζει να δοκιμάσετε σφακιανές πίτες (κρητική εκδοχή της τυρόπιτας με μυζήθρα και ψήσιμο στο τηγάνι χωρίς λάδι), χανιώτικο μπουρέκι (σκεπαστή πίτα με κολοκύθια, πατάτες και μυζήθρα), καλτσούνια τηγανητά ή φούρνου (παραδοσιακά πιτάκια με γέμιση μυζήθρας ή άγριων χόρτων).
• Καθίστε σε κάποιο από τα γραφικά ρακάδικα του νησιού και μυηθείτε στην ιεροτελεστία της τσικουδιάς με εκλεκτούς μεζέδες όπως απάκι (καπνιστό χοιρινό), αγκινάρα ωμή ή τουρσί, κρητική γραβιέρα (ΠΟΠ), ελιές θρούμπες, μαραθοπιτάκια, χταπόδι με ελιές, ομελέτα με αγκινάρα.
• Μην παραλείψετε να απολαύσετε χοχλιούς (σαλιγκάρια) μπουρμπουριστούς ή σε κόκκινη σάλτσα με πατάτες τηγανητές.
• Παραγγείλετε σκιουφιχτά μακαρόνια με κόκκινη σάλτσα, τσιγαριαστό (κατσίκι ή αρνί στην κατσαρόλα), αντικριστό (κρέας κατσικίσιο ή αρνίσιο στη σούβλα).
• Γλυκαθείτε με λυχναράκια (ταρτάκια με γέμισης κρέμας τυριού), ζεστά μυζηθροπιτάκια με μέλι ή γιαουρτόπιτα.
• Απολαύστε αξέχαστες γευσιγνωσίες τοπικών κρασιών στα οινοποιεία των αμπελώνων του Ηρακλείου (γύρω από τα Πεζά, τις Αρχάνες και τις Δαφνές), της μεγαλύτερης οινοπαραγωγικής περιοχής της Κρήτης.

“[…] Αυτό το νησί, μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής, ήταν προορισμένο από τη γεωγραφική του θέση να γίνει η γέφυρα ανάμεσα σ' αυτές τις τρεις ηπείρους. Να γιατί η Κρήτη υπήρξε η πρώτη γη της Ευρώπης που δέχθηκε το φως του πολιτισμού που ήρθε από την ανατολή. Δυο χιλιάδες χρόνια πριν το ελληνικό θαύμα, ανθούσε στην Κρήτη αυτός ο μυστηριώδης πολιτισμός, ο λεγόμενος αιγαιακός, ακόμα βουβός, γεμάτος από ζωή, μεθυσμένος από χρώματα, με φινέτσα και γούστο που ξαφνιάζουν και προκαλούν τον θαυμασμό.[…]”

Νίκος Καζαντζάκης