Αστυπάλαια:
Γιατί να την επισκεφθώ;

Οι ντόπιοι την αποκαλούν Αστροπαλιά ή Αστουπαλιά. Το χαϊδευτικό της όνομα είναι «Πεταλούδα του Αιγαίου», αναφορά στο ιδιόμορφο σχήμα της. Η αρχιτεκτονική της θυμίζει νησί των Κυκλάδων, αν και ανήκει στα Δωδεκάνησα.

Ανεπιτήδευτα κομψή και χαμηλών τόνων, η αινιγματική αυτή νησιωτική πολιτεία ισορροπεί θαυμάσια ανάμεσα σε δύο πολιτισμικές παραδόσεις του Αιγαίου και κερδίζει τις εντυπώσεις. Η άγονη βραχώδης ομορφιά και οι εξωτικές παραλίες με τα γαλαζοπράσινα νερά υπόσχονται έναν παράδεισο για τους λάτρεις των εναλλακτικών διακοπών και της αδρεναλίνης. Η βενετσιάνικη φινέτσα της αιγαιοπελαγίτικης Χώρας, η καλλιτεχνική ατμόσφαιρα και η ιδιαίτερη γαστρονομική παράδοση του νησιού προσφέρουν μια αυθεντική εμπειρία κουλτούρας και ιστορίας για ρομαντικούς ταξιδιώτες με καλλιτεχνικές ανησυχίες. Επισκεφθείτε την, επιλέγοντας ένα εισιτήριο για Αστυπάλαια.

1. Να ανακαλύψετε μια αυθεντική κυκλαδίτικη Χώρα με λαβυρινθώδη σοκάκια, λευκά σπιτάκια με μπλε παράθυρα, πέτρινους ανεμόμυλους, εκκλησίες με τους γαλάζιους τρούλους. Μια κουκλίστικη πολιτεία καρφιτσωμένη στην πλαγιά ενός βραχώδους λόφου που στεφανώνεται από ένα ενετικό κάστρο.
2. Να περιηγηθείτε στο επιβλητικό Κάστρο του βενετσιάνικου οίκου Κουερίνι. Κτισμένο από ντόπια γκρίζα πέτρα το 1413, εντυπωσιάζει με την οχυρωματική αρχιτεκτονική του. Σταθείτε να θαυμάσετε τις πανέμορφες εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου (1790) και της Παναγίας του Κάστρου (1853) καθώς και τα οικόσημα των Querini.
3. Να επισκεφτείτε την κατάλευκη Παναγία Πορταΐτισσα (1762) στους πρόποδες του κάστρου, σπάνιο μείγμα αιγαιοπελαγίτικης ναοδομίας με νεοκλασικές επιρροές και μία από τις ωραιότερες εκκλησίες του Αιγαίου. Θαυμάστε το περίτεχνο τριώροφο καμπαναριό με τους ψευδο-ιωνικούς κίονες, τον γαλάζιο τρούλο, τα ακροκέραμα και το μπαρόκ τέμπλο με τις χρυσές διακοσμήσεις (στο εσωτερικό).
4. Να θαυμάσετε τα υπέροχα υστερορωμαϊκά λουτρά Ταλαρά (στην Μαλτεζάνα), με τα γαλάζια και κεραμιδί ψηφιδωτά που αναπαριστούν τον ζωδιακό κύκλο και τις τέσσερις εποχές του χρόνου.
5. Να εξερευνήσετε το Σπήλαιο του Νέγρου κοντά στην παραλία Βάτσες, ένα εντυπωσιακό θέαμα από σταλαγμίτες και σταλακτίτες σε όμορφους σχηματισμούς. Σύμφωνα με τον θρύλο, οφείλει το όνομά του σε έναν Αφρικανό πειρατή που το χρησιμοποίησε ως κρησφύγετο.
6. Να δοκιμάσετε τα περίφημα κιτρινοκούλουρα με άρωμα ντόπιας ζαφοράς (σαφράν) από τον φούρνο της πλατείας στη Χώρας, ένα από τα πιο  χαρακτηριστικά παραδοσιακά εδέσματα της Αστυπάλαιας.
7. Να κολυμπήσετε στις εξωτικές παραλίες των ακατοίκητων νησίδων Κουτσομύτη και Τηγάνι καθώς και στο νησάκι Κουνούπα, που περιβάλλουν την Αστυπάλαια.
8. Να ανακαλύψετε την ιστορία του νησιού μέσα από τα σημαντικά ευρήματα του Αρχαιολογικού Μουσείου στον Πέρα Γυαλό. Μεταξύ αυτών, αγγεία από τους θολωτούς μυκηναϊκούς τάφους  στο Αρμενοχώρι.
9. Να ζήσετε την ξεχωριστή ατμόσφαιρα του καλοκαιρινού Φεστιβάλ της Αστυπάλαιας, με την συμμετοχή σημαντικών καλλιτεχνών της εγχώριας εναλλακτικής σκηνής.
10. Να ανακαλύψετε ένα μικρό παράδεισο της αναρρίχησης βράχων στη θέση Φτερά. Με 2 ξεχωριστές πίστες και 20 μοναδικές διαδρομές διαφορετικών βαθμών δυσκολίας, το ιδιαίτερο ανάγλυφο του νησιού εγκωμιάζεται από τους λάτρεις της αδρεναλίνης.

Καμινάκια: Μια από τις πιο όμορφες παραλίες του νησιού με άπλετη αμμουδιά και αρμυρίκια για φυσική σκιά. Τα γαλαζοπράσινα κρυστάλλινα νερά της είναι σχετικά βαθιά και προστατευμένα από τους ανέμους. Η ακτή είναι οργανωμένη με ομπρέλες, ξαπλώστρες και εστιατόριο με τοπική κουζίνα. Η πρόσβαση έως εδώ απαιτεί (κατά ένα μέρος) προσεκτική οδήγηση σε χωματόδρομο. Εναλλακτικά, μπορείτε να έρθετε με σκάφος από τον Πέρα Γιαλό.

Βάτσες: Με μοναδική θέα στο Κάστρο και τη Χώρα, αυτή η μακριά βοτσαλωτή παραλία με τα μπλε βαθιά και κρύα νερά διαθέτει αρμυρίκια για φυσική σκιά, λίγες ομπρέλες και κάποιες ξαπλώστρες. Για τους λάτρεις της απαιτητικής πεζοπορίας και των εξερευνήσεων, από εδώ ξεκινά το μονοπάτι που ανεβαίνει στην Σπηλιά του Νέγρου.

Λιβάδι: Η πιο κοσμοπολίτικη και δημοφιλής παραλία του νησιού διαθέτει άψογη οργάνωση με ομπρέλες, ξαπλώστρες και υποδομές για θαλάσσια σπορ. Η ακτή πλαισιώνεται από πολλές παραδοσιακές ταβέρνες και cafés για φαγητό και διασκέδαση. Αξίζει να μείνετε εδώ έως το ηλιοβασίλεμα για να θαυμάσετε τα μαγευτικά χρώματα του ορίζοντα καθώς τυλίγουν τα γύρω νησάκια. Το θέαμα γίνεται εντυπωσιακό όταν πέσει η νύχτα, καθώς τα φώτα της Χώρας και του Κάστρου απέναντι αντανακλώνται στη θάλασσα.

Τζανάκι(α): Μία από τις τέσσερις διαδοχικές βοτσαλωτές παραλίες που σχηματίζουν την ακτή Τζανάκια και από τις ωραιότερες του νησιού. Η απουσία οργάνωσης, τα σχετικά βαθιά γαλαζοπράσινα νερά και η βραχώδης σκηνογραφία προσελκύουν εδώ κυρίως φυσιολάτρες και γυμνιστές. Η ακτή έχει προνομιακή θέα στο Κάστρο της Αστυπάλαιας.

Στενό: Μια στενή λωρίδα γης που ενώνει το “έξω” με το “μέσα” τμήμα της Αστυπάλαιας δημιουργεί μια από τις πιο εντυπωσιακές παραλίες του Αιγαίου. Χάρη στα ρηχά τυρκουάζ νερά της, η παραλία είναι ιδανική για μικρά παιδιά. Η καλή οργάνωση με ξαπλώστρες και καντίνα, η φυσική σκιά από τα αρμυρίκια και η εύκολη πρόσβαση με την δημόσια συγκοινωνία ενισχύουν την καλή φήμη της. Αξίζει να την επισκεφθείτε αν επιλέξετε ένα εισιτήριο για Αστυπάλαια.

• Περπατήσετε την διαδρομή από την Χώρα στο παλιό λιμάνι του Πέρα Γιαλού, κατηφορίζοντας τα καλντερίμια με τις ευωδιαστές λουλουδιασμένες αυλές.
• Aντικρύσετε την ανατολή του ήλιου από τις πεζούλες της πολυσύχναστης πλατείας δίπλα στους οκτώ αναπαλαιωμένους ανεμόμυλους, στον “αυχένα” της Χώρας πάνω από την Σκάλα.
• Ξενυχτήσετε στα φημισμένα μπαράκια της Χώρας με την όμορφη θέα στο Αιγαίο, την παρεΐστικη διάθεση και την ανεπιτήδευτη ατμόσφαιρα.
• Ακολουθήσετε τις μοναδικές διαδρομές που διασχίζουν τα χαραγμένα μονοπάτια του νησιού. Αξίζει να επισκεφτείτε την Παναγία Πουλαριανή (στην κορυφή του βουνού Καστελάνο), το ξωκλήσσι του Προφήτη Ηλία (ο περίβολος έχει υπέροχη θέα στη Χώρα), το Κάστρο του Άγιου Ιωάννη (από το μονοπάτι που έχει αφετηρία την πλατεία της Χώρας).

• Η Αστυπάλαια είναι ένας παράδεισος για τους λάτρεις των θαλασσινών γεύσεων. Αν επιλέξετε ένα ακτοπλοϊκό εισιτήριο για Αστυπάλαια μπορείτε να γευθείτε παραδοσιακούς χταποδοκεφτέδες, αστακομακαρονάδες, κακαβιά, λεμονάτη ψαρόσουπα, αχινοσαλάτα, φρέσκια ψάρια στη σχάρα αλλά και ψάρια στο φούρνο με ζαφορά, σκάρο πλακί με κρεμμυδάκι.
• Απολαύστε ραντιστά ή αραντιστά (φακές «παντρεμένες» με ένα είδος τραχανά), μία από τις πιο χαρακτηριστικές σπεσιαλιτέ της Αστυπάλαιας.
• Δοκιμάστε ντολμάδες αμπελόφυλλο (με γέμιση από κιμά), γεμιστούς κολοκυθοανθούς, ντόπιο κουνέλι, λαμπριανό (γεμιστό κατσίκι στο φούρνο με ρύζι, μυρωδικά και ψιλοκομμένη συκωταριά).
• Δοκιμάστε τα τοπικά τυριά: χλωρή (μυζήθρα), λαδοτύρι, ανθότυρο, κοπανιστή.
• Γλυκαθείτε με πουγκιά (γλυκές τυρόπιτες με μυζήθρα), λουκουμάδες, ξεροτήγανα, δίπλες τριαντάφυλλα. Όλα μαζί με αρωματικό θυμαρίσιο μέλι Αστυπάλαιας.
• Γευθείτε ντόπια παξιμάδια από ελαιόλαδο και θυμάρι.

Στην Αστυπάλαια, στο λόφο του Κάτσαλου, ανακαλύφθηκε το 1996 το μοναδικό σε ολόκληρο τον κόσμο αρχαίο νεκροταφείο βρεφών. Ο αρχαιολογικός χώρος παρουσιάζει αδιάλειπτη χρήση ως νεκρόπολη από τον 8^ο π.Χ. αιώνα έως τα ελληνιστικά χρόνια. Μέχρι σήμερα έχουν ανασκαφεί πάνω από 2170 ταφές (οστά βρεφών και νηπίων) σε πήλινα αγγεία. Τα ευρήματα αποτελούν αντικείμενο μελέτης αρχαιολόγων και ανθρωπολόγων από Ελλάδα και Ευρώπη για την έρευνα παθήσεων ή επιδημιών της αρχαιότητας.