Δονούσα:
Γιατί να την Επισκεφθώ;

Σύμφωνα με την παράδοση, το όνομά της οφείλεται στις δυνατές δονήσεις που δέχεται από τα άγρια κύματα του Αιγαίου! Χρειάζονται μόλις πέντε ώρες για να την περπατήσεις από άκρη σε άκρη. Είναι ρομαντική, παρεΐστικη και άκρως εξωτική, με αμέτρητους μικρούς κολπίσκους και παραλίες με κρυστάλλινα νερά σε όλες τις αποχρώσεις του μπλε.

Αν αναζητάτε ένα παράδεισο ανέγγιχτης φυσικής ομορφιάς, τυλιγμένο σε αρώματα κέδρων και μεσογειακών βοτάνων, τότε κλείστε χωρίς δεύτερη σκέψη ακτοπλοϊκά για Δονούσα και ανακαλύψτε αυτή η μικροσκοπική κουκίδα γης ανάμεσα στην Αμοργό και την Νάξο θα γίνει ο αγαπημένος σας προορισμός.

Εδώ, στο ανατολικότερο άκρο των Κυκλάδων, κάτω από τον καυτό ήλιο της άγονης γραμμής, η τέχνη της… χαλάρωσης και η άνευ όρων παράδοση στους χαλαρούς ρυθμούς της φύσης γίνεται καθημερινή συνήθεια.

1. Να περιηγηθείτε στα σοκάκια του Σταυρού, της αμφιθεατρικής πρωτεύουσας του νησιού με την όμορφη κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική. Θαυμάστε τα λευκά σπιτάκια με τα μπλε και πράσινα παράθυρα, τις λουλουδιαστές αυλές και την υπέροχη θέα στο Αιγαίο από τους εξώστες.
2. Να μαγευτείτε από την μεγαλειώδη ομορφιά της Φωκοσπηλιάς, έναν μοναδικό θαλάσσιο οικότοπο και καταφύγιο της μεσογειακής φώκιας monachus - monachus. Το βραχώδες τοπίο και ο υπέροχος βυθός με τις εντυπωσιακές γαλάζιες ανταύγειες, την κάνουν ιδανική τοποθεσία για εξερεύνηση του βυθού και βαθιές καταδύσεις. Η πρόσβαση γίνεται με το κοινοτικό καΐκι «Μαούνα» που ξεκινά από τον Σταυρό και κάνει τον περίπλου του νησιού.
3. Ν’ ανακαλύψετε το μαγευτικό ορεινό χωριό Μερσήνι, μια όαση από περιβόλια με βερικοκιές και ροδακινιές, λαχανόκηπους, τρεχούμενα νερά και πέτρινα σπίτια, χτισμένο σε μια καταπράσινη πλαγιά. Κάντε μια στάση στην γραφική εκκλησία της Αγίας Σοφίας και δροσιστείτε από το νερό της πηγής που ρέει στην σκιά του γιγάντιου πλάτανου στον περίβολό της. Αφήστε το βλέμμα να αγκαλιάσει την θέα στο απέραντο γαλάζιο έως την Αμοργό.
4. Ν’ απολαύσετε το ηλιοβασίλεμα από το λόφο των δίδυμων εκκλησιών της Παναγίας και του Άη Γιάννη, ένα λιτό αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα του 19^ου αιώνα που ενώνεται με ένα μικρό καμπαναριό. Η θέα του ήλιου καθώς βυθίζεται στον ορίζοντα με φόντο την Νάξο είναι μαγευτική.
5. Να ανακαλύψετε ένα μικρό παράδεισο πεζοπορίας μέσα από μονοπάτια και διαδρομές που ευωδιάζουν θρούμπι και δεντρολίβανο. Ακολουθήστε το όμορφο μονοπάτι που ξεκινά από τον Σταυρό και καταλήγει στον όρμο της Καλοταρίτισσας, διασχίζοντας το επιβλητικό βουνό Πάπας μέσα από αμπελώνες, ελαιώνες και παλιά μεταλλεία. Στο τέλος της διαδρομής, θα αντικρύσετε το λιλιπούτειο χωριό της Καλοταρίτισσας με τα χαμηλά πετρόχτιστα σπιτάκια, την κατάλευκη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και τις όμορφες παραλίες.

Κέδρος: Η πιο φαντασμαγορική παραλία του νησιού απλώνεται σε έναν μαγευτικό κόλπο με κέδρους, λευκόχρυση αμμουδιά και γαλαζοπράσινα νερά. Αγαπημένη παραλία για παρέες ελεύθερων κατασκηνωτών. Οι λάτρεις των υποβρύχιων εξερευνήσεων θα ανακαλύψουν το ναυάγιο ενός γερμανικού αντιτορπιλικού του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο βυθό της. Η πρόσβαση γίνεται μέσω μονοπατιού από τον Σταυρό.

Λιβάδι: Μία από τις πιο όμορφες παραλίες του νησιού με μεγάλη αμμουδιά, σκιερά αρμυρίκια και θάλασσα σε όλες τις αποχρώσεις του μπλε. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη. Στα αριστερά της, θα δείτε τα περίφημα «σύρματα» (κλειστά υπόστεγα για τη φύλαξη των βαρκών το χειμώνα). Η πρόσβαση απαιτεί 20λεπτη πεζοπορία σε μονοπάτι που ξεκινά από το Μερσήνι ή με καΐκι από τον Σταυρό.

Φύκιο: Αυτή η υπέροχη αμμουδερή παραλία με τη βραχώδη σκηνογραφία και τα σμαραγδένια νερά θεωρείται ένας παράδεισος για τους λάτρεις της απομόνωσης και της περισυλλογής. Για να απολαύσετε την ηρεμία της, πρέπει να κάνετε πεζοπορία 30 λεπτών από μονοπάτι.  

Σταυρός: Η πιο δημοφιλής παραλία του νησιού βρίσκεται δίπλα στο λιμάνι της Δονούσας και εντυπωσιάζει με την ξανθή αμμουδιά και τα διάφανα τυρκουάζ νερά της. Η ρηχή θάλασσα, η φυσική σκιά από τα αρμυρίκια καθώς και η καλή οργάνωση με μαγαζιά για προμήθειες, κάνει την παραλία ιδανική για οικογένειες με παιδιά.

Καλοταρίτισσα: Ένας μαγευτικός κόλπος από τρεις διαδοχικές παραλίες (Σαπουνόχωμα, Μέσα Άμμος, Βλυχώ) με χρυσαφένια αμμουδιά και ήρεμη ατμόσφαιρα για όσους αναζητούν απομόνωση, κοντά στον οικισμό της Καλοταρίτισσας. Τα κρυστάλλινα γαλαζοπράσινα νερά είναι ιδανικά για λάτρεις καταδύσεων. Η ακτή προσφέρει πανοραμική θέα στο νησί.

• Εξερευνήσετε τους εξωτικούς παραδείσους των βραχονησίδων Σκουλονήσι, Μάκαρες και Μελάντιοι που περιβάλλουν την Δονούσα. Θα ανακαλύψετε ανέγγιχτες παραλίες και φανταστικές θάλασσες για ψάρεμα και καταδύσεις.
• Κάνετε μια στάση στο οροπέδιο της Μεσσαριάς για να θαυμάσετε τους όμορφους ανεμόμυλους του νησιού και την πανοραμική θέα στο Αιγαίο.
• Κολυμπήσετε στα καταγάλανα νερά της Σπηλιάς του Τοίχου, διασχίζοντας την καμπυλωτή αίθουσα με τα εντυπωσιακά πετρώματα και τους κρεμαστούς σταλακτίτες στην οροφή.
• Κάνετε έναν περίπατο στον γραφικό οικισμό της Χαραυγής με τα παραδοσιακά πετρόχτιστα σπιτάκια.

• Γευθείτε το περίφημο πατατάτο (κοκκινιστό κατσικίσιο κρέας με πατάτες), ντόπιο κατσίκι γεμιστό με ρύζι, γιαπράκια (λαχανοντολμάδες) και καβουρμά (κομματάκια χοιρινού τηγανισμένα σε λίπος)
• Δοκιμάστε εξαιρετικά ντόπια ζυμαρικά: τα κλωστά (σπιτικά μακαρόνια), τα αρανιστά (ένα είδος τραχανά) και πιταρίδια (χυλοπίτες μαγειρεμένες με γάλα).
• Γευθείτε μυρωδάτες τηγανητές χορτόπιτες (με γέμιση από σέσκουλα, μάραθο και κρεμμύδι) και τυροπιτάρι (τηγανητή ζύμη με μυζήθρα, δυόσμο και φρέσκο γάλα).
• Γλυκαθείτε με σούβλη (κρέμα από σταρένιο αλεύρι), ένα από τα αγαπημένα παραδοσιακά επιδόρπια του νησιού, ξεροτήγανα με μέλι, τραγανούς λουκουμάδες με μέλι, μαρμελάδα φραγκόσυκο και παστέλι.
• Πιείτε την έντονα αρωματική ψημένη γλυκιά ρακή (από αποξηραμένα σύκα), συνοδεία μεζέδων όπως ξυδάτη κάπαρη και αξιαλομυζήθρα (μαλακό τυρί από πηγμένο γιαούρτι).
• Αν είστε τυχεροί να το βρείτε, απολαύστε το ντόπιο κόκκινο κρασί (γλυκό ή ημίγλυκο).

Η παραλία Κέδρος της Δονούσας συμπεριλήφθηκε στη λίστα του περιοδικού Forbes με τις 8 καλύτερες παραλίες του κόσμου για το 2018, μαζί με εξωτικούς παραδείσους όπως τα νησιά Phi Phi της Ταϊλάνδης και η παραλία Cayes στο Beliz της Καραϊβικής.​