Άνδρος:
Γιατί να την επισκεφθώ;

Κοσμοπολίτικο και αρχοντικό, το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων θεωρείται μία από τις πιο ανεξερεύνητες νησιωτικές πολιτείες του Αιγαίου.

Πατρίδα φημισμένων εφοπλιστών και καπεταναίων, η Άνδρος ξεχωρίζει για την σπάνια μίξη αιγαιοπελαγίτικης αισθητικής και ηπειρωτικής φυσικής σκηνογραφίας. Μια εκθαμβωτική συμφωνία βουνού και θάλασσας όπου η γυμνή κυκλαδίτικη ομορφιά συνυπάρχει με καταπράσινα τοπία και παρθένες παραλίες με σμαραγδένια νερά.

Από την μεγαλοπρεπή Χώρα με τα επιβλητικά νεοκλασικά, τα εμβληματικά μουσεία και την αριστοκρατική αύρα έως τα ορεινά χωριά της έξοχης λαϊκής αρχιτεκτονικής από πέτρα, το νησί είναι διάσπαρτο με αμέτρητους πολιτιστικούς και ιστορικούς θησαυρούς.

Για τους λάτρεις της εξερεύνησης, η ανδριώτικη εξοχή είναι ένα ανεξάντλητο οικομουσείο που σαγηνεύει τον επισκέπτη. Ιαματικές πηγές και καταρράκτες, περιστεριώνες και πέτρινοι νερόμυλοι, λιθόστρωτα καλντερίμια και πέτρινα τοξωτά γεφύρια, περίτεχνα κάστρα και ιστορικά μοναστήρια στολίζουν δάση και κοιλάδες με εντυπωσιακή χλωρίδα και πανίδα.

Πλούσια σε εκπλήξεις αλλά πάντα σεμνή, η Άνδρος ανατρέπει κάθε κυκλαδίτικο στερεότυπο και υπόσχεται μια μεγαλειώδη εμπειρία διακοπών για απαιτητικούς ταξιδευτές. Μπορείτε να την επισκεφθείτε επιλέγοντας ένα ακτοπλοϊκό εισιτήριο για Άνδρο.

1. Να θαυμάσετε την αρχοντική Χώρα της Άνδρου, μια ναυτική πολιτεία με αριστοκρατική αύρα και υψηλή αισθητική χτισμένη πάνω σε μια χερσόνησο που καταλήγει μέσα από ένα πέτρινο τοξωτό γεφύρι στο νησάκι του μεσαιωνικού ενετικού κάστρου. Περιηγηθείτε στα στενά πλακόστρωτα σοκάκια της Παλιάς Πόλης με την νοσταλγική ατμόσφαιρα πριν σεργιανίσετε τους δρόμους της σύγχρονης πόλης με τα επιβλητικά νεοκλασικά καπετανόσπιτα του 19ου - 20ού αιώνα.
2. Να επισκεφτείτε το εμβληματικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή), πόλο έλξης φιλότεχνων από όλο τον κόσμο για τις περιοδικές εκθέσεις σπουδαίων καλλιτεχνών του εικοστού αιώνα που διοργανώνει κάθε καλοκαίρι. Μεταξύ αυτών, εκθέσεις για τους Πικάσο, Ματίς, Κλέε, Καντίνσκι, Σαγκάλ, Ροντέν, Μιρό και άλλους.
3. Να εξερευνήσετε μια καταπράσινη ενδοχώρα με εκθαμβωτικά ορεινά χωριά, υπέροχα φυσικά μνημεία και μοναδικούς πολιτιστικούς θησαυρούς μέσα από πεζοπορικές διαδρομές στα λιθόστρωτα μονοπάτια της Άνδρου. Μην χάσετε τις πηγές του Διονύσου (στο χωριό Μαίνητες) με τα μαρμάρινα στόματα των λεόντων, τα πυργόσπιτα στα Αηδόνια, τους καταρράκτες της Πυθάρας, τους 22 πέτρινους νερόμυλους και τα πέτρινα γεφύρια στην κοιλάδα των Διποταμάτων, τον αρχαιολογικό χώρο και μουσείο της Παλαιόπολης.
4. Να επισκεφτείτε το υπέροχο Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου για να θαυμάσετε εντυπωσιακά ευρήματα από ανασκαφές που καλύπτουν την περίοδο από την νεολιθική εποχή έως τους βυζαντινούς χρόνους. Ανάμεσά τους, ο μαρμάρινος «Ερμής της Άνδρου» (ρωμαϊκό αντίγραφο του «Ερμή του Πραξιτέλη» που βρέθηκε στην Παλαιόπολη το 1833) και οι δύο ακέφαλοι αρχαϊκοί Κούροι.
5. Να δροσιστείτε με το επιτραπέζιο ιαματικό νερό της ονομαστής πηγής Σάριζα από την μεγάλη πέτρινη βρύση στο κατάφυτο χωριό Αποίκια.
6. Να ατενίσετε το απέραντο γαλάζιο από την πλατεία της Ρίβας, όπου δεσπόζει το θρυλικό Άγαλμα του Αφανούς Ναύτη, σήμα κατατεθέν του νησιού. Η ξεχωριστή τοποθεσία, με τα κύματα να σκάνε στα βράχια, προσφέρεται για ρομαντική βόλτα και φωτογραφικά ενσταντανέ.
7. Να επισκεφτείτε την επιβλητική Ιερά Μονή της Παναχράντου (9ος αιώνας), ψηλά στην βόρεια λοφοπλαγιά του όρους Γερακώνες. Το μοναστικό συγκρότημα ιδρύθηκε από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά και διαθέτει θαυμάσια μεταβυζαντινά ξυλόγλυπτα. Η θεαματική τοποθεσία της, προσφέρει ιλιγγιώδη θέα στην Χώρα και τα χωριά της κεντρικής Άνδρου, δίνοντας την αίσθηση της αιώρησης στο κενό.
8. Να θαυμάσετε τον διάσημο πέτρινο Φάρο του Τουρλίτη (1897), τον μοναδικό φάρο στην Ευρώπη που είναι χτισμένος πάνω σε βράχο μέσα στη θάλασσα.
9. Να ζήσετε την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα στον παραθαλάσσιο οικισμό του Μπατσί, όπου το τοπικό παραδοσιακό χρώμα συνυπάρχει με την έντονη νυχτερινή ζωή στα αμέτρητα cafés, μπαράκια και ταβέρνες.
10. Να θαυμάσετε την έξοχη παραδοσιακή αρχιτεκτονική του χωριού Στενιές Άνδρου, ένα κόσμημα από πετρόχτιστες κατοικίες, πλακόστρωτες αυλές, όμορφες πλατείες και επιτοίχιες κρήνες. Μην χάσετε τα εντυπωσιακά οικογενειακά εξοχικά αρχοντικά επιφανών εφοπλιστών του νησιού καθώς και τον επιβλητικό πύργο Μπίστη (1734).

Άχλα: Μία από τις πιο διάσημες παραλίες του νησιού, στην νοτιοανατολική πλευρά του. Ένας όμορφος κλειστός κόλπος με ψιλή άμμο, λεπτά λευκά βότσαλα και ήρεμα σμαραγδένια νερά ακόμα κι όταν φυσούν δυνατοί άνεμοι. Τα κρύα νερά (λόγω της εκβολής του ποταμού Άχλα στο σημείο) που βαθαίνουν απότομα είναι ιδανικά για καταδύσεις με μάσκα και ψάρεμα. Η μία άκρη της κοσμείται από το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου ενώ στην άλλη δεσπόζει ο επιβλητικός φάρος της Γριάς. Η πρόσβαση γίνεται δια θαλάσσης ή μέσω χωματόδρομου από το χωριό Βουρκωτή.

Της Γριάς το Πήδημα: Η πιο διάσημη και πολυφωτογραφημένη παραλία της Άνδρου έχει σήμα κατατεθέν έναν πελώριο οβελίσκο (ύψους 15 μέτρων) από σχιστόλιθο που ορθώνεται μέσα από τη θάλασσα, λίγα μέτρα από την ακτή. Σύμφωνα με τον μύθο, ο βράχος είναι η απολιθωμένη μορφή μιας γριάς που έβαλε τέρμα στη ζωής της, πηδώντας από ψηλά στο συγκεκριμένο σημείο. Τα τυρκουάζ ρηχά νερά της και η υπέροχη αμμουδιά δημιουργούν μια ακαταμάχητη εξωτική σκηνογραφία. Η πρόσβαση γίνεται δια θαλάσσης από τον όρμο Κορθίου, είτε με πεζοπορία και κατάβαση από απότομο μονοπάτι.

Μπατσί (Χρυσή Ακτή): Κοσμοπολίτικη και γοητευτική, η πιο πολυσύχναστη παραλία του νησιού ξεχωρίζει για την απέραντη χρυσή αμμουδιά και τα απάνεμα ρηχά νερά της. Την αγαπούν ιδιαίτερα οικογένειες με μικρά παιδιά λόγω της ασφάλειας που προσφέρει και της πολύ καλής οργάνωσης. Εδώ θα βρείτε ευκαιρίες για θαλάσσια σπορ, ταβέρνες, cafés και beach bars με ωραίες μουσικές. Η πλαζ έχει υπέροχη θέα στον παραδοσιακό οικισμό του Μπατσί, που γίνεται ιδιαίτερα μαγευτική το βράδυ όταν ο οικισμός φωταγωγείται.

Χρυσή Άμμος: Η πιο κοσμική και πολύβουη παραλία του νησιού οφείλει την φήμη της στην λεπτή σαν πούδρα άμμο με τα χρυσαφένια χρώματα, τα υπέροχα τυρκουάζ νερά και την προστασία της από τα μελτέμια. Η πλαζ είναι απόλυτα οργανωμένη με ξαπλώστρες και ομπρέλες, άπειρες επιλογές για θαλάσσια σπορ, beach bars με δυνατή μουσική καθώς και καντίνα. Αγαπημένος προορισμός τόσο της νεολαίας όσο και των οικογενειών, είναι εύκολα προσβάσιμη από τον κεντρικό δρόμο που ενώνει το λιμάνι με την Χώρα. Αξίζει να την επισκεφθείτε, επιλέγοντας το πλοίο για Άνδρο.

Ζόρκος: Απέραντη παραλία με χρυσή αμμουδιά και κρυστάλλινα τυρκουάζ νερά που συνδυάζει μια εξωτική σκηνογραφία από βράχια και ευωδιαστή βλάστηση. Η ανέγγιχτη ομορφιά και η γαλήνη του τοπίου προσελκύουν πολύ κόσμο εδώ, παρά την έκθεσή της στους βόρειους ανέμους. Ο κόλπος έχει μαγευτική θέα στο Αιγαίο. Στην ακτή λειτουργεί ταβέρνα που προσφέρει εκλεκτά τοπικά εδέσματα και φρέσκα ψάρια.

• Ανεβείτε το μονοπάτι που οδηγεί στο Πάνω Κάστρο ή Κάστρο της Φανερωμένης πάνω από το χωριό Κοχύλου, την ισχυρότερη μεσαιωνική πολιτεία της Άνδρου. Θα αντικρύσετε ερείπια ναών, κατοικιών, δεξαμενών καθώς και το εκκλησάκι της Φανερωμένης με εκπληκτική θέα στο Αιγαίο και στη νότια Άνδρο, από υψόμετρο 600 μέτρων.
• Επισκεφτείτε την εμβληματική Καΐριο Βιβλιοθήκη, μια μοναδική κιβωτό των γραμμάτων και του πνεύματος. Οι θησαυροί της περιλαμβάνουν 3000 τόμους της ιδιωτικής συλλογής του κορυφαίου εκπροσώπου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και φιλόσοφου Θεόφιλου Καΐρη, σπάνιες εκδόσεις, χειρόγραφα και έργα τέχνης. Η αρχιτεκτονική της κρύβει μερικές από τις πιο γοητευτικές αίθουσες εποχής που έχετε δει.
• Κάνετε μια βόλτα από την θορυβώδη πλατεία Καΐρη έως την εμβληματική πλατεία του Αφανούς Ναύτη μέσα από στενά δρομάκια με υπέροχα σπίτια.
• Περπατήσετε στο εκθαμβωτικό «Γεφύρι της Αγάπης» στο χωριό Επισκοπείο, ένα λιθόχτιστο έργο τέχνης μέσα σε ένα κατάφυτο παραμυθένιο σκηνικό. Η τοποθεσία έγινε γνωστή μέσα από την ταινία «Μικρά Αγγλία».
• Ατενίσετε το Αιγαίο από τον εκπληκτικό Πύργο του Αγίου Πέτρου, μνημείο της ελληνιστικής περιόδου (4^ος - 3^ος αιώνας) στον κάμπο του Γαυρίου. Η κυλινδρική κατασκευή από ντόπιο σχιστόλιθο φτάνει τα 20 μέτρα και λειτουργούσε ως παρατηρητήριο της θαλάσσιας δραστηριότητας.
• Ζήσετε μια ευχάριστη περιπέτεια εξερεύνησης στο εντυπωσιακό σπήλαιο Αλαδινού, ένα αισθητικό υπερθέαμα από δαιδαλώδη διαμερίσματα και οκτώ θαλάμους με πλούσιους σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Η οργανωμένη τουριστική διαδρομή έχει μήκος 150 μέτρα.

• Δοκιμάστε το κρασί που παράγεται στο χωριό Συνέτι, μια περιοχή με αρχαία παράδοση στην οινοποιία.
• Γευτείτε κάποια από τα εκλεκτά ανδριώτικα τυριά: την Πετρωτή (φρέσκο ανάλατο τυρί), τα Βολάκια, γραβιέρες (αγελαδινή, γίδινη, κρασιού), το Μανούσο (μαλακό τυρί λευκό με αλμυρή γεύση).
• Απολαύστε τα τοπικά καπνιστά χοιρινά λουκάνικα με την πικάντικη γεύση και ανδριώτικη λούζα από χοιρινό κρέας.
• Γλυκαθείτε με καλτσούνια (ζύμη φύλλο με γέμιση από σπασμένα καρύδια, αμύγδαλα, μέλι, μοσχοκάρυδο, ροδόνερο, γαρύφαλλο και ζάχαρη), αμυγδαλωτά (με ανθόνερο και άρωμα πικραμύγδαλου), νουγκατίνες, παστιτσάκια (μπισκότο με αμύγδαλα), γλυκά του κουταλιού.
• Αν επιλέξετε ένα εισιτήριο για Άνδρο, μην χάσετε την περίφημη φουρτάλια ή φρουτάλια (ανδριώτικη ομελέτα με πατάτες, ντόπια λουκάνικα και δυόσμο).
• Γευθείτε αγαπημένους τοπικούς μεζέδες όπως χορτοκεφτέδες, πατατοκεφτέδες, κολοκυθανθούς τηγανητούς με κουρκούτι.
• Απολαύστε την πασχαλιάτικη Λαμπριάτη (κατσικίσιο κρέας με γέμιση από τυρί, αυγά, κρεμμύδια, συκωταριά, ρύζι, δυόσμο και μαϊντανό, ψημένο στον φούρνο με φύλλα δεντρολίβανου) και κόκκορα κοκκινιστό με ζυμαρικά, δύο παραδοσιακές σπεσιαλιτέ του νησιού.
• Πάρτε ένα παραδοσιακό πρωϊνό με αβγοκαλάμαρα (ντόπιες δίπλες).
• Κάντε μια πρόποση με σφηνάκια πόντζι (η ανδριώτικη εκδοχή του ρακόμελου με τοπικό θυμαρίσιο μέλι).

Η Άνδρος υπήρξε μια Μέκκα της μεταξουργίας κατά την χρυσή εποχή του Βυζαντίου (10^ος - 12^ος αιώνας), μια τέχνη που οι Ανδριώτες τεχνίτες τελειοποίησαν σε τέτοιο βαθμό που ήταν σε θέση να παράγουν μεταξωτά υφάσματα μεγάλου βάρους και πάχους (εξάμιτα) αλλά και ανάλαφρα μεταξωτά (ζεντάτα). Το νησί έγινε κέντρο εξαγωγών μεταξωτών και αραχνοϋφαντων υφασμάτων στη Δύση. Λόγω της μεγάλης αξίας τους, τα ανδριώτικα μεταξωτά ήταν περιζήτητα στην Ευρώπη και πολλές φορές απεστάλησαν ως δώρα στη Γερμανική Αυτοκρατορική Αυλή.​